U thivha tshiteṅwa tsha 1 nga tshiteṅwa tshi tevhelaho:
- Mahoro o ṅwaliswaho hu tshi tevhedzwa mulayo wa lushaka nahone a no khou pikisana kha khetho dza Buthano ḽa Lushaka, a ḓo nanga vhonkhetheni kha idzo khetho u bva kha mitevhe ya vhonkhetheni yo dzudzanyiwaho hu tshi tevhedzwa Sheduḽu ino na mulayo wa lushaka.
U thivha tshiteṅwa tsha 2 nga tshiteṅwa tshi tevhelaho:
- Madzulo kha Buthano ḽa Lushaka sa zwe zwa tiwa u ya nga khethekanyo ya 46 ya Ndayotewa ntswa a ḓo ḓadzwa nga nḓila i tevhelaho—
- Hafu ya madzulo u bva kha mutevhe wo ṋekedzwaho nga mahoro eneo, hu na madzulo o tiwaho o vhetshelwaho thungo hu tshi itelwa dzingu ḽiṅwe na ḽiṅwe sa zwe zwa vheiswa zwone nga Khomishini i tshi itela khetho dza Buthano dzi tevhelaho, hu tshi dzhielwa nṱha data ya tsedzuluso ya vhakhethi na vhuimeleli nga mahoro a re na dzangalelo.
- Hafu iṅwe ya madzulo a bvaho kha mutevhe wa lushaka wo ṋekedzwaho nga mahoro eneo kana mitevhe ya dzingu fhethu he mitevhe ya lushaka ya si ṋekedzwe.
U bviswa ha tshiteṅwa tsha 3 ha dzheniswa tshiteṅwa tshi tevhelaho:
- Mitevhe ya vhonkhetheni yo ṋekedzwaho nga ḽihoro nga u angaredza, i ḓo vha na madzina ane a si vhe nṱha ha tshivhalo tsha madzulo a re kha Buthano ḽa Lushaka, nahone mutevhe muṅwe na muṅwe u ḓo sumbedza madzina nga nḓila i tevhekanaho ine ya takalelwa sa zwe zwa tiwa nga ḽihoro.
U khwiniswa ha tshiteṅwa tsha 5 nga u thivha maipfi a rangelaho phara ya (a) nga maipfi a tevhelaho:
- Madzulo o bulwaho kha tshiteṅwa tsha 2(a) a ḓo avhelwa u ya nga madzingu kha mahoro ane a khou pikisana kha khetho nga nḓila i tevhelaho:
nga u thivha maipfi a rangelaho pharagirafu ya (a) nga maipfi a tevhelaho:
- Madzulo o bulwaho kha tshiteṅwa tsha 2(b) a ḓo avhelwa kha mahoro ane a khou pikisana kha khetho nga nḓila i tevhelaho:
na
nga u thivha pharagirafu ya (a) nga pharagirafu i tevhelaho:
(a) mukovhe wa dzivouthu u ya nga madzulo u ḓo tiwa nga u kovha tshivhaloguṱe tsha vouthu dza lushaka Iwoṱhe nga tshivhalo tsha madzulo a re kha Buthano ḽa Lushaka, ha engedzwa nga nthihi, ha dohwa ha engedzwa na nthihi kha mvelelo, hu sa dzhielwi nṱha zwipiḓa, hu ḓo vha wone mukovhe wa madzulo nga tshidzulo tshithihi.
Khwiniso ya tshiteṅwa tsha 7(3) nga u thivha pharagirafu ya (b) nga pharagirafu i tevhelaho:
(b) Mukovhe wo khwiniswaho nga tshidzulo tshithihi u ḓo itiwa nga u kovha tshivhaloguṱe tsha dzivouthu dza lushaka lwoṱhe, ho ṱusiwa vouthu dza lushaka lwoṱhe dzo vouthelaho ḽihoro ḽo bulwaho kha pharagirafu ya (a), nga tshivhalo tsha madzulo a re kha Buthano, ha engedzwa nga nthihi, ha konou ṱuswa tshivhalo tsha madzulo tsho avhelwaho lwa u fhedzisela ḽihoro ḽo bulwaho kha pharagirafu ya (a).
U thivha tshiteṅwa tsha 10 nga tshiteṅwa tshi tevhelaho:
- Tshivhalo tsha madzulo kha vhusimamilayo ha vundu vhuṅwe na vhuṅwe tshi ḓo tiwa hu tshi tevhelwa khethekanyo ya 105 ya Ndayotewa ntswa.
U thivhiwa ha tshiteṅwa tsha 11 nga tshiteṅwa tshi tevhelaho:
- Mahoro o ṅwalisiwaho hu tshi tevhelwa mulayo wa lushaka na u pikisana kha khetho dza vhusimamilayo, a ḓo nanga vhonkhetheni vha vhusimamilayo honoho ha vundu ḽeneḽo vhane vha vha kha mutevhe wa vundu wo dzudzanywaho hu tshi tevhedzwa ino Sheduḽu na mulayo wa lushaka.
U thivhiwa ha tshiteṅwa tsha 16 nga tshiteṅwa tshi tevhelaho:
16. U nangiwa ha vhaimeleli
- Nga murahu ha musi ho no fhedzwa u vhalwa dzivouthu, tshivhalo tsha vhaimeleli vha ḽihoro ḽiṅwe na ḽiṅwe tsho no wanala na mvelelo dza khetho dzo no ḓivhadzwa u ya nga khethekanyo ya 190 ya Ndayotewa ntswa, Khomishini i ḓo ri hu saathu u fhela maḓuvha mavhili mvelelo dzo ḓivhadzwa, kha mutevhe muṅwe na muṅwe wa vhonkhetheni ya nanga vhaimeleli vha ḽihoro ḽiṅwe na ḽiṅwe vhusimamilayoni u ya nga mulayo.\
- Musi ho no nangiwa hu tshi tevhedzwa tshiteṅwa tshiṱuku tsha (1), arali dzina ḽa nkhetheni ḽa wanala ḽi kha mutevhe u no fhira muthihi wa Buthano ḽa Lushaka kana kha mitevhe ya Buthano ḽa Lushaka na wa vhusimamilayo ha vundu (arali khetho dza Buthano ḽa Lushaka na dza vhusimamilayo ha vundu zwo itiwa nga tshifhinga tshithihi), nahone nkhetheni uyo a tshi khou tea u ḓivhadzwa sa muimeleli fhethu hu no fhira huthihi, ḽihoro ḽe ḽa ṋekedza mutevhe wonoyo, ḽi ḓo ri hu saathu u fhela maḓuvha mavhili u ṱanganedzwa ha khetho ho no bulwaho afho murahu ho no itwa, ḽa sumbedza kha Khomishini mutevhe wa vhonkhetheni une muthu uyo a tea u nangiwa kana vhusimamilayo vhune a tea u shuma khaho, ngauralo dzina ḽa nkhetheni ḽi ḓo bviswa kha miṅwe mitevhe.\
- U bva afho Khomishini i ḓo anḓadza mutevhe wa madzina a vhaimeleli kha vhusimamilayo…
U khwiniswa ha tshiteṅwa tsha 18 nga u bvisa pharagirafu ya (b) ya imelwa nga pharagirafu i tevhelaho:
(b) muimeleli u tholiwa sa murumelwa wa tshoṱhe kha Khoro ya Mavundu ya Lushaka;
U thivhiwa ha tshiteṅwa tsha 19 nga tshiteṅwa tshi tevhelaho:
- Mutevhe wa vhonkhetheni vha ḽihoro wo bulwaho kha tshiteṅwa tsha 16(1) u nga engedzwa luthihi fhedzi nga tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe hu saathu u fhira miṅwedzi ya 12 u bva tshe ha nangiwa vhaimeleli hu tshi tevhedzwa tshiteṅwa tsha 16 ha itiwa, u itela u ḓadza zwikhala zwi si na vhathu: Tenda u engedzwa uho ha itwa mafheloni a mutevhe wonoyo.
U thivhiwa ha tshiteṅwa tsha 23 nga tshiteṅwa tshi tevhelaho:
23. Zwikhala
- Arali ha vha na tshikhala vhusimamilayoni hune ino Sheduḽu ya shuma, ḽihoro ḽe ḽa nanga muraḓo ane a khou bva tshidzuloni ḽi ḓo ḓadza tshikhala itsho nga u nanga muthu—
- ane dzina ḽawe ḽa wanala kha mutevhe wa vhonkhetheni une muthu uyo ane a khou bva tshidzuloni a vha o nangwa khawo; na
- ane a vha tsini kha u tea nahone a wanalaho kha mutevhe.
- Dzina ḽa muthu o nangiwaho u ḓadza tshikhala ḽi ḓo ṋekedzwa Mulangadzulo nga u tou ṅwala.
- Arali ḽihoro ḽo imelwaho kha vhusimamilayo ḽi tshi nga fhaladzwa kana ḽi si tsha vha hone, miraḓo yaḽo ya ṱutshela madzulo avho hu tshi tevhelwa tshiteṅwa tsha 23A(1), madzulo ayo a ḓo avhelwa mahoro o salaho zwa tou nga ndi madzulo e a vha o balelwa vhaṋe hu tshi tevhelwa tshiteṅwa tsha 7 kana 14, sa zwine zwa nga vha ngazwo.
U dzheniswa ha tshiteṅwa tshi tevhelaho nga murahu ha tshiteṅwa tsha 23:
23A. Zwiṅwe zwiitisi zwa u fhelelwa nga u vha muraḓo wa vhusimamilayo
- Muthu u fhelelwa nga u vha muraḓo wa vhusimamilayo vhune Sheduḽu ino ya shuma arali muthu onoyo o guma u vha muraḓo wa ḽihoro ḽe ḽa nanga muthu onoyo sa muraḓo wa vhusimamilayo.
- Nga nnḓa ha tshiteṅwa tshiṱuku tsha (1) ḽihoro ḽiṅwe na ḽiṅwe ḽa poḽitiki ḽine ḽa vha hone ḽi nga shandukisa dzina ḽaḽo tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe.
- Mulayo wa Phalamennde u nga ri nga murahu ha tshifhinga tshi pfadzaho Ndayotewa ntswa yo thoma u shuma, wa phasiswa hu tshi tevhelwa khethekanyo ya 76 (1) ya Ndayotewa ntswa u khwinisa tshiteṅwa itshi na tshiteṅwa tsha23 u itela uri hu vhe na nḓila ine zwa nga konadzea uri muraḓo wa vhusimamilayo we a guma u vha muraḓo wa ḽihoro ḽe ḽa mu nanga a kone u dzula e muraḓo wa vhusimamilayo honoho.
- Mulayo wa Phalamennde wo buliwaho kha tshiteṅwa tshiṱuku tsha (3) u dovha hafhu wa tendela—
- ḽihoro ḽi re hone ḽi tshi ṱangana na ḽiṅwe ḽihoro; kana
- ḽihoro ḽiṅwe na ḽiṅwe ḽi tshi khethekana ḽa vha na mahoro a no fhira ḽithihi.
nga u thivha ṱhalutshedzo ya “Khomishini” nga ṱhalutshedzo i tevhelaho:
‘Khomishini’ zwi amba Khomishini ya Khetho yo bulwaho kha khethekanyo ya 190 ya Ndayotewa ntswa;
na
nga u dzhenisa ṱhalutshedzo i tevhelaho nga murahu ha ṱhalutshedzo ya “mutevhe wa lushaka”:
‘Ndayotewa ntswa’ zwi amba Ndayotewa ya Riphabuḽiki ya Afrika Tshipembe, ya 1996;