Ṱhumetshedzo ya C: Muvhuso wa Vhuthihi ha Lushaka: Sia ḽa Vundu

  1. Khethekanyo ya 132 ya Ndayotewa ntswa i lavhelelwa u vhalea sa hezwi:

    132. Khorotshitumbe

    1. Khorotshitumbe ya vundu yo vhumbwa nga Mulangavundu na miraḓo i sa fhiriho 10 yo tholwaho nga Mulangavundu hu tshi tevhedzwa ino khethekanyo.
    2. Ḽihoro ḽi re na madzulo a phesenthe dza 10 kha vhusimamilayo ha vundu nahone ḽo ḓilugiselaho u shela mulenzhe kha muvhuso wa vhuthihi ha lushaka, ḽo fanelwa nga u avhelwa ofisi nthihi kana nnzhi dza Khorotshitumbe u ya nga tshivhalo tsha madzulo ane ḽa vha nao kha vhusimamilayo hu tshi vhambedzwa na tshivhalo tsha madzulo a maṅwe mahoro a dzhenelelaho.
    3. Ofisi dza Khorotshitumbe dzi fanela u avhelwa mahoro a dzhenelelaho nga maitele a fanaho na o sumbedzwaho kha khethekanyo ya 91(9), hu tshi shumiswa maitele o bulwaho kha iyo khethekanyo—
      1. khabinethe, hu fanela u vhalwa sa zwi ambaho Khorotshitumbe;
      2. Minisṱa, zwi fanela u vhalwa sa muraḓo wa Khorotshitumbe; na
      3. Buthano ḽa Lushaka, zwi fanela u vhalwa sa vhusimamilayo ha vundu.
    4. Mulangavundu wa vundu nga murahu ha u kwamana na vharangaphanḓa vha mahoro ane a khou dzhenelela u fanela—
      1. u ta dzenedzo ofisi dzo fanelaho u avhelwa mahoro ane a khou dzhenelela u ya nga tshivhalo tsha dziofisi dze a avhelwa hu tshi tevhedzwa khethekanyo ṱhukhu ya (3);
      2. u nanga malugana na iṅwe na iṅwe ya dzenedzo ofisi muraḓo wa vhusimamilayo ha vundu ane a vha muraḓo wa ḽihoro ḽe yeneyo ofisi ya avhelwa ḽone fhasi ha phara ya (a), sa muraḓo wa Khorotshitumbe a re na vhuḓifhinduleli kha yeneyo ofisi;
      3. arali zwa vha zwo tea hu tshi itelwa Ndayotewa kana u itela muvhuso wavhuḓi, u fhambanyisa huṅwe na huṅwe u ta ho itwaho nga fhasi ha phara ya (a) hu tshi tevhedzwa khethekanyo ṱhukhu ya (3);
      4. u fhelisa u nangiwa hufhio na hufhio fhasi ha pharagirafu ya (b)—
        1. arali Mulangavundu o humbelwa u ita zwenezwo nga murangaphanḓa wa ḽihoro ḽine muraḓo wa Khorotshitumbe waḽo a kwameaho a vha e muraḓo; kana
        2. arali zwa ṱoḓea hu u itela Ndayotewa kana u itela muvhuso wavhuḓi; kana
      5. u ḓadza, arali zwo fanela, hu tshi tevhedzwa phara ya (b), tshikhala ofisini ya muraḓo wa Khorotshitumbe.
    5. Khethekanyo ṱhukhu ya (4) i fanela u shumiswa nga muya wo katelwaho kha kuhumbulele kwa muvhuso wa vhuthihi ha lushaka, nahone Mulangavundu na vhaṅwe vhaofisiri vha kwameaho vha fanela u ṱoḓa u swikelela kha thendelano tshifhinga tshoṱhe kha u shumisa khethekanyo ṱhukhu yeneyo: Tenda ha vha na uri arali thendelano i sa koni u swikelea kha—
      1. u shumiswa ha maanḓa o bulwaho kha pharagirafu ya (a), (c) kana d(ii) ya yeneyo khethekanyo ṱhukhu, hu shuma tsheo ya Mulangavundu;
      2. u shumiswa ha maanḓa ho bulwaho kha pharagirafu ya (b), d (i) kana (e) ya yeneyo khethekanyo ṱhukhu i kwamaho muthu ane a si vhe muraḓo wa ḽihoro ḽa Mulangavundu, tsheo ya murangaphanḓa wa ḽihoro ḽine onoyo muthu a vha muraḓo waḽo i ḓo shuma; na
      3. u shumiswa ha maanḓa ho bulwaho kha pharagirafu ya (b) kana (e) ya yeneyo khethekanyo ṱhukhu i kwamaho muthu ane a vha muraḓo wa ḽihoro ḽa Mulangavundu, hu shuma tsheo ya Mulangavundu.
    6. Arali u tiwa hufhio na hufhio ha u avhiwa ha dziofisi ha shandulwa fhasi ha khethekanyo ṱhukhu ya (4) (c), miraḓo ine zwa i kwama vha tea u ṱutshela ofisi dzayo fhedzi yo fanelwa, hune zwa shuma, u tholiwa hafhu kha dziṅwe ofisi dzo avhelwaho mahoro avho hu tshi tevhedzwa u tiwa ho shandulwaho.
    7. Miṱangano ya Khorotshitumbe i fanela u tshimbidzwa nga Mulangavundu wa vundu.
    8. Khorotshitumbe i fanela u shuma nga nḓila ine ya dzhiela nṱha muya wa u ṱoḓa u swikelela kha thendelano wo katelwaho kha kuhumbulele kwa muvhuso wa vhuthihi ha lushaka khathihi na ṱhoḓea ya muvhuso u shumaho.

  2. Khethekanyo ya 136 ya Ndayotewa ntswa yo lavhelelwa u vha na dziṅwe khethekanyo dzi tevhelaho:

    1. Miraḓo ya Khorotshitumbe vha na vhuḓifhinduleli nga muthihi khaMulangavundu na kha vhusimamilayo ha vundu kha u laula ofisi dzavho, nahone miraḓo yoṱhe ya Khorotshitumbe sa zwenezwo i na vhuḓifhinduleli yo ṱangana kha u ita mishumo ya muvhuso wa vundu na kha mbekanyamaitele dzawo.
    2. Miraḓo ya Khorotshitumbe i fanela u laula ofisi dzayo hu tshi tevhedzwa mbekanyamaitele yo tiwaho nga Khoro.
    3. Arali muraḓo wa Khorotshitumbe a kundelwa u laula ofisi hu tshi tevhedzwa mbekanyamaitele ya Khoro, Mulangavundu a nga ṱoḓa uri muraḓo wonoyo a ite uri ndaulo ya ofisi yawe na yeneyo mbekanyamaitele zwi anane.
    4. Arali muraḓo a kwameaho a kundelwa u tevhedza ṱhoḓea dza Mulangavundu fhasi ha khethekanyo ṱhukhu ya (5), Mulangavundu a nga bvisa muraḓo ofisini nga murahu ha u kwamana na muraḓo, huno arali muraḓo a si muraḓo wa ḽihoro ḽa Mulangavundu kana a si murangaphanḓa wa ḽihoro ḽi no khou dzhenelela, na zwenezwo-vho nga murahu ha u kwamanana murangaphanḓa wa ḽihoro ḽa muraḓo wonoyo.