My Constitution
UmThethosisekelo weRiphabliki yeSewula Afrika
Contents
UmThethosisekelo weRiphabliki yeSewula Afrika
Isendlalelo
Isahluko 1: Iinqalelelo Ezisisekelo (1-6)
1. IRiphabliki YeSewula Afrika
2. Ubukhulu BomThethosisekelo
3. Ubuzwe
4. Ingoma Yesitjhaba
5. IFlarha YeNarha
6. AmaLimi
Isahluko 2: UmTlolo WamaLungelo WobuNtu (7-39)
7. Amalungelo
8. Ukusetjenziswa kwawo
9. Ukulingana
10. IsiThunzi SobuNtu
11. Ipilo
12. Itjhaphuluko Nokuvikeleka Komuntu
13. Ubugqila, Ukukatelelwa Ukuhlonipha Omunye Namkha Ukukatelelwa Ukusebenza
14. Ukuba Wedwa
15. Itjhaphuluko Yekolo, Ikolelo Begodu Nombono
16. Itjhaphuluko Yokuveza Amazizo
17. Ukubuthana, Ukutjhagala, Ukurhwanta Nokwethula Iinghonghoyilo
18. Itjhaphuluko Yokuhlanganyela
19. Amalungelo Wezombanganarha
20. Ubuzwe
21. Itjhaphuluko Yokukhamba Nokuhlala Umathanda
22. Itjhaphuluko Yokurhweba, Yesikhundla Somsebenzi Nebizelo
23. Itjhebiswano Kezemisebenzi
24. Ibhoduluko
25. Ipahla
26. Zezindlu
27. Zamaphilo, Ukudla, Amanzi Begodu Nokuvikeleka Kwezehlalakhuhle
28. Abantwana
29. Ifundo
30. Ilimi Namasiko
31. Imiphakathi Yangokwamasiko, Ikolo Nelimi
32. Ilungelo Lokuthola Ilwazi
33. Igadango Lekambiso Elungileko YezomThetho
34. Ilungelo Lokuya Ekhotho
35. Abantu Ababotjhiweko, Abavalelweko Begodu Nabamangalelweko
36. Ukurhunyezwa Kwamalungelo
37. UmThetho Wobujamo Oburhabileko
Isahluko 3: URhulumende Wetjhebiswano (40-41)
40. URhulumende WeRiphabliki
41. Iinkambisolawulo ZikaRhulumende Obambiseneko Begodu Nokubambisana KwaboRhulumende
Isahluko 4: IPalamende (42-82)
42. Ukubunjwa KwePalamende
43. Amandla WesiBethamthetho SeRiphabliki
44. Amandla WesiBethamthetho SeNarha
45. Imilayo Ehlanganyelweko, Iinqunto Kanye Namakomidi Ahlanganyelweko
IsiBethamthetho SeNarha
46. Ukubunjwa Namakhetho
47. Ubulunga
48. Ukufunga Namkha Ukuzibopha
49. Isikhathi Sokusebenza KwesiBethamthetho SeNarha
50. Ukuphadlhalajwa KwesiBethamthetho SeNarha Ngaphambi Kokuphela Kwesikhathi Saso Esibekelwe Sona
51. Iinkhathi Zokuhlala Nezokuphumula
52. USomlomo NeSekela LikaSomlomo
53. Iinqunto
54. Amalungelo Wamalunga Athileko WeKhabinedi NeSekela LakaMongameli WesiBethamthetho SeNarha
55. Amandla WesiBethamthetho SeNarha
56. Ubufakazi Namkha Ilwazi Phambi KwesiBethamthetho SeNarha
57. Ukuhleleleka Kwangaphakathi, Ikambiso YesiBethamthetho
58. Amalungelo Akhethekileko
59. Ikghono Lokufumana Nokuzibandakanya Komphakathi Eendabeni ZesiBethamthetho
UmKhandlu WeNarha Ongamele IimFunda
60. Ukubunjwa KomKhandlu WeNarha Ongamele IimFunda
61. Ukwabiwa Kweenthunywa
62. Amalunga Aziinthunywa Ngokuzeleko
63. Ukuhlala KomKhandlu WeNarha
64. USihlalo NamaSekela KaSihlalo
65. Iinqunto
66. Ukuzibandakanya Kwamalunga WeKhabinedi
67. Ukuhlanganyela Kwabajameli BakaRhulumende WeKhaya
68. Amandla WomKhandlu WeNarha
69. Ubufakazi Namkha Ilwazi Elingaphambi KomKhandlu WeNarha Ongamele IimFunda
70. Ukuhleleka Kwangaphakathi, Iinkambiso Neendlela Zokusebenza ZomKhandlu WeNarha
71. Amalungelo Akhethekileko
72. Ikghono Lokufumana Nokuzibandakanya Komphakathi EmKhandlwini WeNarha
Ikambiso Yokwenziwa KomThetho WeNarha
73. Yoke ImiThethomlingwa
74. ImiThethomlingwa Etjhugulula UmThethosisekelo
75. ImiThethomlingwa Ejayelekileko Engathinti Iimfunda
76. ImiThethomlingwa Ejayelekileko Ethinta IimFunda
77. ImiThethomlingwa YeeMali
78. IKomidi YezokuLamula
79. Ukutlikitlwa Ukwamukelwa KwemiThethomlingwa
80. Isibawo Samalunga WesiBethamthetho SeNarha Ekhotho YomThethosisekelo
81. Ukwaziswa KwemiThetho
82. Ukubulungwa KwemiThetho YePalamende
Isahluko 5: UMongameli NeKhabinedi (83-102)
83. UMongameli
84. Amandla Nemisebenzi KaMongameli
85. Amandla Wokulawula IRiphabliki
86. Ukukhethwa KukaMongameli
87. Ukuthoma Ukusebenza KwakaMongameli
88. Isikhathi Esibekelwe Ukuba NguMongameli
89. Ukususwa KukaMongameli
90. UMjaphethe KaMongameli
91. IKhabinedi
92. Ukuziphendulela Neembompho
93. AmaSekela WaboNgqongqotjhe
94. Ukuragela Phambili KweKhabinedi Emva Kwamakhetho
95. Ukufunga Namkha Ukuqinisekisa
96. Ukuziphatha Kwamalunga WeKhabinedi NamaSekela KaMongameli
97. Ukudluliswa Kwemisebenzi
98. Ukunikelwa Kwemisebenzi Kwesikhatjhana
99. Ukunikelwa Kwemisebenzi
100. Ukubeka Ilihlo KweKhabhinedi Kwezokuphatha ZesiFunda
101. Iinqunto ZeLawulo
102. Iintjhukumiso Zokungathembani
Isahluko 6: IimFunda (103-150)
103. IimFunda
IimBethamthetho ZeemFunda
104. Amandla WeemFunda Wokwenza UmThetho
105. Ukubunjwa Nokukhethwa KweemBethamthetho ZeemFunda
106. Ubulunga
107. Ukufunga Namkha Ukuqinisekisa
108. Isikhathi Esibekelwe IimBethamthetho ZeemFunda
109. Ukupheliswa KweemBethamthetho ZeemFunda Ngaphambi Kokuphela Kwesikhathi Sazo
110. Iinkhathi Zokuhlala Nezokuphumula
111. USomlomo NeSekela LikaSomlomo
112. Iinqunto
113. Amalungelo Wamalunga Aziinthunywa Zasafuthi EemBethamthethweni ZeemFunda
114. Amandla WesiBethamthetho SesiFunda
115. Ubufakazi Namkha Umbiko Ngaphambi KweemBethamthetho ZeemFunda
116. Ukuhlela Kwangaphakathi, Ikambiso Neendlela ZeemBethamthetho ZeemFunda
117. Amalungelo Akhethekileko
118. Ukufikelela Nokuzibandakanya Komphakathi EemBethamthethweni ZeemFunda
119. Ukungeniswa KwemiThethomlingwa
120. ImiThethomlingwa Yeemali
121. Ukwamukelwa KwemiThethomligwa
122. Ukwenza KwamaLunga Iimbawo EKhotho YomThethosisekelo
123. Ukukhangiswa KwemiThetho YeemFunda
124. Ukubulungwa KwemiThetho YeemFunda
ImiKhandlu YeemFunda
125. Amandla Wokulawula IimFunda
126. Ukunikelwa Imisebenzi
127. Amandla Nemisebenzi YaboNdunakulu
128. Ukukhethwa KwaboNdunakulu
129. Ukuthoma Ukusebenza KwaboNdunakulu
130. Isikhathi Somsebenzi Esibekelwe UNdunakulu Nokususwa Kwakhe
131. AboMjaphethe BaboNdunakulu
132. Imikhandlu Yezokuphatha
133. Ukuziphendulelo Neembopho
134. Ukuragela Phambili KomKhandlu Wezokuphatha Emva Kwamakhetho
135. Ukufunga Namkha Ukuzibopha
136. Ukuziphatha Kwamalunga WemiKhandlu YezokuPhatha
137. Ukudluliswa Kwemisebenzi
138. Ukunikelwa Kwemisebenzi Kwesikhatjhana
139. Ukungenelela KwakaRhulumende WesiFunda KuRhulumende WeKhaya
140. Iinqunto Eziphezulu
141. Isitjhukumiso Sokuzwakalisa Ukungabi Nethemba
ImiThethosisekelo YeemFunda
142. Ukwamukelwa KwemiThethosisekelo YeemFunda
143. Okumumethwe MiThethosisekelo YeemFunda
144. Ukuqinisekiswa KwemiThethosisekelo YeemFunda
145. Ukutlikitlwa, Ukwaziswa Nokulondwa KwemiThethosisekelo YeemFunda
ImiThetho Etjhayisanako
146. Ukungakhambisani Phakathi KomThetho WeNarha NewesiFunda
147. Ukutjhayisana Okhunye
148. Ukutjhayisana Okungararululekiko
149. Ubujamo BomThetho Ongakabikhona
150. Ihlathululo Lokutjhayisana
Isahluko 7: URhulumende WeKhaya (151-164)
151. Ubujamo BaboMasipala
152. Iminqopho KaRhulumende WeKhaya
153. Imisebenzi YokuThuthukiswa KwaboMasipala
154. AboMasipala KuRhulumende Webambiswano
155. Ukuhlonywa KwaboMasipala
156. Amandla Nemisebenzi YaboMasipala
157. Ukubunjwa Nokukhethwa KwemiKhandlu YaboMasipala
158. Ubulunga BemiKhandlu KaMasipala
159. Isikhathi SemiKhandlu KaMasipala
160. Iinkambiso Zangaphakathi
161. Amalungelo Akhethekileko
162. Ukukhangiswa Kwemithetjhwana KaMasipala
163. UmBuso WeNdawo Ohlelekileko
164. Ezinye Iindaba
Isahluko 8: AmaKhotho NokuLawulwa KobuLungiswa (165-180)
165. UmThetho WeKhotho YamaJaji
166. IRherho LeKhotho YamaJaji
167. IKhotho YomThethosisekelo
168. IKhotho EPhakemeko YokuBuyekezwa KweenGwebo
169. IKhoto ePhakemeko yeSewula Afrika
170. AmaKhotho Amanye
171. Iinkambiso ZeKhotho
172. Amandla WamaKhotho Eendabeni ZomThethosisekelo
173. Amandla Wemvelo Akhona
174. Ukubekwa Eenkhundleni KweemPhathiswa Zomthetho YamaJaji
175. Ukunikelwa Iinkhundla KwaboMjaphethe BamaJaji
176. Isikhathi Esibekelwe IJaji Nemirholo
177. Ukususwa Esikhundleni
178. IKomitjhini YezemiSebenzi YeKhotho YamaJaji
179. Amandla Wokutjhutjhisa
180. Ezinye Iindaba Ezimanqophana Nelawulo Lezobulungiswa
Isahluko 9: Amaziko KaRhulumende Asekela Umthethosisekelo Wentando Yenengi (181-194)
181. Ukuhlonywa Kanye Nekambisolawulo Yokuphatha
UmVikeli WomPhakathi
182. Imisebenzi YomVikeli WomPhakathi
183. Isikhathi Esibekelwe Ukuphatha Isikhundla
IKomitjhini YamaLungelo WobuNtu YeSewula Afrika
184. Imisebenzi YeKomitjhini YamaLungelo WobuNtu YeSewula Afrika
IKomitjhini YokweNyula Izinga NokuVikela AmaLungelo WemiPhakathi NgokwamaSiko, IKolo NeLimi
185. Imisebenzi YeKomitjhini
186. Ukubunjwa KweKomitjhini
IKomitjhini YokuLingana NgokoBulili
187. Imisebenzi YeKomitjhini YokuLingana NgokoBulili
UmHloliincwadizombelele
188. Imisebenzi YomHloliincwadizombelele
189. Isikhathi Sokuphatha Isikhundla
IKomitjhini YezamaKhetho
190. Imisebenzi YeKomitjhini YezamaKhetho
191. Ukubunjwa KweKomitjhini YezamaKhetho
UmThetho OziJameleko WokuLawula UkuRhatjha
192. IPhiko LezokuRhatjha
Iinqalelelo EziVamileko
193. Ukubekwa Eenkhundleni
194. Ukukhutjhwa Emsebenzini
Isahluko 10: ZokuPhatha KuRhulumende (195-197)
195. Amagugu Aqakathekileko Nekambisolawulo Elawula Zokuphatha KuRhulumende
196. IKomitjhini YeenSebenzi ZikaRhulumende
197. ZemiSebenzi KaRhulumende
Isahluko 11: ZokuPhepha (198-210)
198. Iinkambisolawulo Ezilawulako
199. Ukusungulwa, Ukwakhiwa Nokuziphatha Kwamaziko Wezokuphepha
Zokuvikela
200. IButho LezokuVikela
201. Isibopho Sezombanganarha
202. Ilawulo LeButho LezokuVikela
203. Ubujamo BokuVikela INarha
204. UNobhala Womphakathi Kwezokuphepha
AmaPholisa
205. Imisebenzi YobuPholisa
206. Isibopho Sezombanganarha
207. ILawulo Lezobupholisa
208. Unobhala Womphakathi Wezobupholisa
UbuHloli
209. Ukusungulwa Nelawulo Lemisebenzi YezobuHloli
210. Amandla, Imisebenzi Nokubeka Ilihlo
Isahluko 12: AbaRholi BeNdabuko (211-212)
211. Ukumukelwa
212. Imisebenzi YabaRholi BeNdabuko
Isahluko 13: ZeeMali (213-230A)
IiNdaba EziVamileko ZeeMali
213. IsiKhwama SeNarha SeMalingeniso
214. Ukwabiwa Okulinganako Nezabelo Zemali Engenako
215. IsabeloMali SeNarha, IimFunda NaboMasipala
216. Ukulawulwa Kwesikhwama
217. Ukuthola Ipahla Nokwenzela Imisebenzi
218. Iinqinisekiso ZikaRhulumende
219. Imirholo Yabantu Abaphethe Iinkhundla Zomsebenzi Womphakathi
IKomitjhini YezeeMali NeeMali ZikaRhulumende
220. Ukuhlonywa Nemisebenzi
221. Ukubekwa Eenkhundleni Nesikhathi Sokusebenza Samalunga
222. Imibiko
IDzwili LeBulungelo
223. Ukuhlonywa
224. Iminqopho Eqakathileko
225. Amandla Wemisebenzi
IiNdaba ZeeMali ZeemFunda NezemaKhaya
226. IiMali EziNgenako ZeemFunda
227. Imithombo YeNarha Yezabelo ZikaRhulumende WeemFunda NowemaKhaya
228. Imithelo YeemFunda
229. Amandla Nemisebenzi KaMasipala Yeemali
230. Ukuboleka Iimali KwesiFunda
230A. Ukuboleka Iimali KwakaMasipala
Isahluko 14: Iinjamiso Ezivamileko (231-243)
UmThetho WeenTjhabatjhaba
231. Iimvumelwano ZeenTjhabatjhaba
232. UmThetho Wamasiko Weentjhabatjhaba
233. Ukusetjenziswa KomThetho Weentjhabatjhaba
Ezinye Iindaba
234. ITjhatha YamaLungelo
235. Umaziphathe
236. Ukusekelwa Ngeemali Kweenhlangano Zombanganarha
237. Ukugcina Iimbopho ZomThethosisekelo
238. Ukwenzelwa Nokudlulisela Amandla Nemisebenzi
239. Iinhlathululo
240. Ukutjhayisana Hlangana Nemitlolo YomThethosisekelo Ehlukahlukileko
241. Amalungiselelo Wesikhathi Setjhuguluko
242. Ukusulwa KwemiThetho
243. Isihloko Esifitjhani Nokuthoma Ukusebenza
IHlelo 1: IFlarha Yesitjhaba
Ihlelo 1A: IiNdawo ZeemFunda
IsiFunda SePumalanga Kapa
IsiFunda SeFreyistata
IsiFunda SeGauteng
IsiFunda SaKwaZulu-Natal
IsiFunda SeTlhagwini (Limpopo)
IsiFunda SeMpumalanga
IsiFunda SeTlhagwini Kapa
IsiFunda SeTlhagwini Tjhingalanga
IsiFunda SeTjhingalanga Kapa
IHlelo 2: IimFungo Kanye NeemBopho
1. Isifungo Namkha Isibopho SikaMongameli Kunye NoMjaphethe KaMongameli
2. Iimfungo Kanye Neembopho ZeSekela LikaMongameli
3. Isifungo Namkha Isibopho SaboNgqongqotjhe NamaSekela WaboNgqongqotjhe
4. Iimfungo Namkha Iimbopho Zamalunga WesiBethamthetho SeNarha Iinthunywa Zasafuthi ZomKhandlu Ongamele IimFunda Namalunga WeemBethamthetho ZeemFunda
5. Isifungo Namkha Isibopho SaboNdunakulu, AboMjaphethe BaboNdunakulu Begodu Namalunga WeenGungu ZemiKhandlu YeemFunda
6. Iimfungo Namkha Iimbopho ZeemPhathiswa ZomThetho
IHlelo 3: IKambiso YamaKhetho
Ingcenye A: Ikambiso Yamakhetho WeemPhathiswa ZomThethosisekelo
1. Ukusetjenziswa
2. Ukwenyulwa
3. Iimfuneko ZangokomThetho
4. Ukumemezelwa Kwamabizo Wabongikhetheni
5. Ungikhetheni Oyedwa
6. Ikambiso Yamakhetho
7. Ikambiso Yokukhutjhwa
8. Imihlangano Eminye Engalandelako
9. Imilayo
Ingcenye B: Indlela Okuquntwa Ngayo Ukuzibandakanya Kweenhlangano ZeenThunywa ZeemFunda EmKhandlwini WeNarha Ongamele IimFunda
IHlelo 4: IiNdawo ZokuSebenzisa Ngasikhathisinye Ikghono LesiBethamthetho SeNarha NesesiFunda
Ingcenye A
Ingcenye B
IHlelo 5: IiNdawo ZokuSebenzisa Ikghono LesiGungu SesiBethamthetho SesiFunda
Ingcenye A
Ingcenye B
IHlelo 6: AmaLungiselelo WesiKhatjhana
1. Iinhlathululo
2. Ukuragela Phambili Komthetho Okhona
3. Ihlathululo Lomthetho Osese khona
4. IsiBethamthetho seNarha
5. Umsebenzi Ongakaqedwa Ngaphambi KwePalamende
6. Amakhetho WesiBethamthetho SeNarha
7. UmKhandlu WeNarha Ongamele IimFunda
8. Labo Egade BamaSinethi
9. IsiGungu SeNarha
10. IimBethamthetho ZeemFunda
11. Amakhetho WeemBethamthetho
12. IinGungu ZeemFunda
13. ImiThethosisekelo YeemFunda
14. Imisebenzi YesiBethamthetho SesiFunda
15. Umthetho Okhona Ongaphandle Kwamandla WePalamende Wokwenza Umthetho
16. Amakhotho
17. Imilandu Esaleleko
18. Amandla Wokutjhutjhisa
19. Ukufunga Nokuzibopha
20. Amanye Amaziko Abunjwe MThethosisekelo
21. UkumEnyezelwa KomThetho Ngokweemfuno ZomThethosisekelo
22. Ibumbano Lesitjhaba Nokulibalelana
23. Umtlolo WamaLungelo WobuNtu
24. Ukuphatha KwakaRhulumende Nezokuphepha
25. Ukungavunyelwa Okungezelelweko EsiBethamthethweni
26. Umbuso Wendawo
27. Ukulondwa KwemiThetho YePalamende NemiThetho YeemFunda
28. Ukurejistarwa Kwepahla Engakhambiko Yombuso
IHlelo 6A
IHlelo 6B
IHlelo 7: ImiThetho Esuliweko
Isikhibelelo A: Amatjhuguluko Ehlelweni 2 Emthethwenisisekelo Ogadungileko
Isikhibelelo B: Umbuso Webumbano Lesitjhaba: Umbuso Ophakathi
Isikhibelelo C: Uumbuso Webumbano Lesitjhaba: Ihlangothi Lesifunda
Isikhibelelo D: Ukuphathwa Kwezomphakathi Nemisebenzi Yezokuphepha: Amatjhuguluko Weengaba Zomthethosisekelo Ongadungileko